Protest!

Nu zelfs kijkers naar het Eurovisie songfestival politiek protest weten te waarderen, kunnen we stellen dat de lente in de tijdgeest ver gevorderd is. Laten we nog even in de muziek blijven hangen. Verleden week kwam een plaat uit die mij – en ik ben best wat gewend – van mijn sokken blies. Een transgender die, in samenwerking met de meest experimentele muziekmakers van het moment, een set felle protestliederen uitbrengt.

Anohni (v/h Antony) trekt stevig van leer. In het eerste nummer, Drone Bomb Me, kruipt ze in de huid van een kind dat liefelijk vraagt of ze het volgende doelwit mag zijn – haar ouders zijn al weggebombardeerd. IJzingwekkend. Daarna volgt een cynische beschouwing op de opwarming van de aarde (“It’s only 4 degrees”) en krijgt Obama een veeg uit de pan (“All hope drained from your face”). “Execution..” croont Anohni ook nog, over een vrolijk huppelend melodietje, “… it’s an American Dream.”

Bitter gestemd is het allemaal zeker. Maar toch creëren tekst en muziek samen een hypnotiserende schoonheid. De kracht die Anohni als persoonlijkheid uitstraalt, hoe ze haar authentieke woede weet om te zetten in pure creativiteit, grijpt je bij je lurven.

Hopelessness heet de plaat. Maar zolang dit soort muziek gemaakt wordt durf ik te stellen dat er hoop in overvloed is. Een plaat als de tijdgeest. Krachtig vernieuwend.

 

 

 

 

 

 

Reflectie op het nu

Gisteren bezocht ik een bijeenkomst van Dutch Masters in Pakhuis de Zwijger, waarin Ivo van Hove centraal stond, regisseur en directeur van Toneelgroep Amsterdam. Die man kan goed vertellen, ik zou hem graag nog eens nader interviewen over de relaties die hij ziet tussen theater en tijdgeest. Heerlijk om te zien dat hij zijn anarchistisch-eigenwijze houding nooit kwijt is geraakt gedurende zijn loopbaan. Zijn stelregel: je moet nooit iets maken om de verwachtingen van de buitenwereld te volgen, maar altijd je eigen kompas varen, met het oog op die buitenwereld. Alleen dan bereik je waarvan je droomde. Het klinkt zo eenvoudig, maar ik kom dagelijks bij organisatie waar dat al jaren niet meer lukt. Sowieso zouden bedrijven meer dwarsverbindingen moeten zoeken met creatieve denkers als Van Hove en  Adelheid Roosen, die ook al eens wijze woorden sprak over dit onderwerp. Ze hebben wijze woorden te melden over hoe ze hun organisatie zodanig inrichten dat de acteurs ’s avonds hun ding kunnen doen op de planken – of daarbuiten.

Opvallende uitspraak van Van Hove na een vraag over : “Theater hoeft niet per se commentaar te geven op de actualiteit. Het moet vooral een diepere reflectie geven op het leven van vandaag.” Ja! Riep ik nog net niet hardop. Reflectie vanuit enige afstand, verdieping eerder dan polarisatie, niet het conflict maar de loutering. Dat is wat de maatschappij nodig heeft – we beschreven die tendens al in de TrendRede. Ook de ontwikkelingen binnen het theater geven – vanzelfsprekend! – een inzicht in de tijdgeest.